Urduña, Bizkaiko ekoizpen ekologikoaren buru 246 hektarearekin
Udalerria elikagai-subiranotasunaren erreferente gisa finkatu da, Bedarbide abeltzainen elkarteak sustatutako udal-sukaldaritza eta Belardi haragi-eraldaketarako zentroa bezalako proiektuekin.
Gaur egun, Bizkaiko eredu agroekologikoaren buru da Urduña, 246 hektarea baititu ekoizpen ekologikorako, hau da, nekazaritza-azalera erabilgarriaren % 16. Datu horrek Urduña Bizkaiko lehen udalerri bihurtzen du ziurtatutako azalera ekologikoari dagokionez, eta tokiko garapen ereduan aldaketa sakon bat islatzen du.
Aurrerapauso hau ez da kasualitate hutsa izan. 2003. urtetik aurrera, Urduñak politika zehatzak bultzatu ditu lehen sektorea indartzeko, betiere agroekologia eta elikadura burujabetza ardatz hartuta. Lehenik, nekazaritza sektorearen diagnostikoa eta dinamizazio plana egin ziren. 2006an, berriz, Ekoizpen Urduña aholkularitza zerbitzua sortu zen, Urduñako eta Aiaraldeko ekoizleei trantsizio ekologikoan laguntzeko. Halaber, Agroekologia Foroa sortu zen, ekoizpen jasangarriari eta kontsumo arduratsuari buruzko prestakuntza eta sentsibilizazio gune gisa.
2009tik aurrera, proiektuak jauzi kualitatibo bat eman zuen eskola-jantokiari eta zaharren egoitzari zerbitzua ematen dien eta tokiko produktuen erabilerari lehentasuna ematen dion udal-sukaldaritza abian jartzearekin. Apustu horrek beharrizan garrantzitsu bat agerian utzi zuen: lurrerako sarbidea erraztea ekoizle berrientzat.
Bedarbide abeltzainen elkartea eta Belardi Haragiaren Eraldaketarako Zentroa bezalako ekimen estrategikoei esker finkatu ahal izan da eredu agroekologikoa. Zentro horrek abeltzainei beren haragia eraldatzeko eta zuzenean merkaturatzeko azpiegiturak eskaintzen dizkie. Bi proiektuek helburu bera dute: lehen sektorearen bideragarritasun ekonomikoa bermatzea, belaunaldien arteko erreleboa erraztea eta landa-lana duintzea.
Belardi zentroak, zehazki, abeltzaintzako produktuak jatorrian eraldatzeko aukera ematen du, bitartekariak saihestuz eta ekoizten dutenentzat balio erantsia handituz. Azpiegitura hori funtsezkoa izan da salmenta-kanal iraunkorrak bermatzeko, ustiategien errentagarritasuna hobetzeko eta tokiko ekonomia indartzeko.
Urduñako ereduak emaitza neurgarriak emateaz gain, beste euskal udalerri batzuen interesa piztu du, nekazaritzako elikagaien eredu konbentzionalaren alternatibak bilatzen baitituzte. Krisi klimatikoaren, biodibertsitatearen galeraren eta kanpoko merkatuekiko mendekotasunaren testuinguru global batean, Urduñaren esperientziak erakusten du ekoizteko eta elikatzeko beste modu bat posible dela.
Agroekologia, Urduñan ulertzen den bezala, produktu kimikoen ezabatzeaz haratago doa: elikadura-sistemak birkokatzea, merkaturatze-zirkuitu laburrak sustatzea, ezagutza tradizionalak berreskuratzea, biodibertsitatea babestea eta lurraldearen autonomia indartzea eskatzen du.
Erakundeen, ekoizleen, elkarteen eta herritarren arteko lankidetzan oinarritutako eredua eraiki du Urduñak. Bideak oztopoak izan baditu ere, udalerriak erakutsi du tokikotik elikagai-alternatiba jasangarria, bidezkoa eta erresilientea eraiki daitekeela.
